Osmanlı'da Duraklama Dönemi |
Osmanlı'da Duraklama Dönemi Sokullu Mehmed Paşa'nın vefat etmesiyle başladığı kabul edilir.Deneyimsiz kişilerin tahta geçmesi ile merkezi yönetimin bozulması sonucu,devlet yönetiminde otorite sarsılmış,halkın devlete olan güvene de iyice sarsılmış ve bu olaylar sonucu iç isyanlar çıkmıştır.Özellikle yeniçerileriler padişaha karşı gelmekteydi ve yeniçerilerde 'Ocak,devlet içindir.' anlayışı yerine 'Devlet,ocak içindir.' anlayışı gelişmiştir.
Avusturya ve İran seferleri sonucunda oluşan ekonomik sıkıntı,tımar sisteminin bozulması ve nüfus artışının yarattığı sosyal hayattaki bunalımlar ve çağın gerisinde kalınması ile eğitim alanındaki bozulmalar sonucunda Osmanlı Devleti duraklama sürecine girmiştir.Coğrafi keşiflerle ticaret yollarının önem kaybetmesi,sık padişah değişmeleriyle çok verilen cülus bahşişi ve yeniçerilerin artmasıyla verilen ulufe miktarının da artması Osmanlı Devleti'nin ekonomisini yıpratmıştır.
Celali ayaklanmaları,Osmanlı toprak düzenini büyük ölçüde değiştirmiş,ağır vergilerden dolayı ya da "Büyük Kaçgun" sırasında yerlerinde olan çiftçilerin toprakları mültezimlerin ya da yerel yöneticilerin eline geçmiştir.Vergilerden dolayı borca giren köylüler,ektikleri biçtikleri toprakları sonunda tefecilere kaptırdılar.
Osmanlı toprak düzeninin en önemli parçası olan "Tımar" sistemi bozuldu.Büyük nufüs hareketleri ortaya çıktı ve kentlere büyük göçler başladı.Tarımsal üretim şiddetli şekilde geriledi ve kıtlık tarım ürünleri fiyatlarının yükselmesine yol açtı.On binlerce insan yaşamını yitirdi ve pek çok yerleşim yeri yıkıma uğradı.Eğitimin (ilmiye) bozulması da Osmanlıyı geriletmiştir.Avrupa'daki gelişmeleri Osmanlı'nın takip etmemesi Osmanlı için dezavantaj olmuştur.Osmanlı Devleti'nin eğitim sisteminin bozulmasının nedeni Beşik Ulemalığı denilen sistemden de kaynaklanmıştır.Bu sisteme göre müderrislerin (öğretmen) yeni doğan çocukları doğduğu andan itibaren medrese öğretmeni sayılıyordu.
Yorum Gönder